Bewoningsgeschiedenis Oosterhesselen (dorp)
Oosterhesselen in de Middeleeuwen
Artikel van Redmer Alma over de oudste geschiedenis van Oosterhesselen
Genealogie
Van de families die rond 1804 in Oosterhesselen woonden is zijn genealogieën gemaakt. De genealogieën zijn redelijk compleet (tot en met geboren rond 1920) voor Oosterhesselen, daarbuiten zijn ze niet allemaal helemaal uitgewerkt.
Erven
Van een aantal erven in Oosterhesselen is de bewoningsgeschiedenis uitgezocht. De link hieronder brengt U naar de lijst met boerderijen
Volkstellingen
Op deze site zal in de toekomst een poging gewaagd worden om de bewoning van het dorp Oosterhesselen in kaart te brengen in de periode voor 1922. Hiervoor zijn eerst met de opbenbare gegevens van de burgerlijke stand alle inwoners geordend in gezinnen. Vervolgens zijn de volkstellingen van 1804, 1850-1862 en die van 1875-1921 gebruikt voor de adres gegevens. Het probleem hierbij is dat er in deze periode huisnummers gebruikt werden, die niet vast waren. De nummering is diverse malen "omgegooid". In de toekomst zal getracht worden deze nummering te koppelen aan huidige adressen. Mocht iemand aanvullingen of verbeteringen hebben graag een mailtje naar hans@homanfree.nl
In de onderstaande links worden de hoofdgezinnen uit de volkstellingen gegeven. Door op de link van het gezin nummer te klikken kan de gezinssamenstelling bekeken worden. Hierbij zullen de gezinnen in Oosterhesselen redelijk compleet zijn, personen die buiten Oosterhesselen verhuisd zijn, zijn niet in detail verder weergegeven. De originelen van de volkstellingen zijn online in te zien op de site van het Drents Archief.
Van de volkstelling van 1840 is met behulp van de eerste kadastrale kaart van 1832 een poging ondernomen om de gezinnen een plek te geven. Dit zal in de toekomst nog verder uitgewerkt worden.
HIeronder de links naar de volkstellingen
De Gewapende Burgermacht in Drenthe van 1797 en 1798. (OSA 1383)
Geschreven met behulp van de inleiding in de boekjes uitgegeven door “Stichting Voorouder Onderzoek Drenthe”, (Johan Deij, Joke Gerrits-Koek, Margreet Habing, Albert van ’t Oever, Age Stiksma).
Een belangrijk hulpmiddel voor genealogisch onderzoek in Drenthe is de Gewapende Burgermacht over de jaren 1797 en 1798. Dit zijn lijsten waarin mannen en soms vrouwen in Drenthe zijn vermeld, gerangschikt per dorp. De lijsten zijn ontstaan door de oorlogsdreiging vanuit Frankrijk aan het eind van de 18e eeuw. De burgermacht had tot taak “het doen eerbiedigen der wetten, het beveiligen van personen en eigendommen, het tegengaan van oproer en geweld en het beschermen van de vrijheid en onafhankelijkheid van het vaderland.
In 1797 werden de plaatselijke besturen verplicht om lijsten aan te leggen van diegenen die in aanmerking kwamen voor zitting in de gewapende burgermacht. De oorspronkelijke lijsten zijn te vinden in het Drents Archief en online onder Oud Staten Archief inv. no. 1383.
Voor de lijst op deze website is de 1798 versie gebruikt, die de meest uitgebreide is. De lijst geeft de namen van de inwoners per huis (boven de 18 jaar), leeftijd, beroep en huwelijkse staat.
De website geeft de samenvatting van de 1798 lijst, met een link naar de genealogische gegevens per gezin. Dit is een eerste stap naar het ontwikkelen van een bewoningsgeschiedenis van Oosterhesselen. Het is de bedoeling om in een latere fase de lijsten uit te breiden met de Haardstedenregisters, en de volkstellingen van 1840, 1850-1862 en 1875-1922.
Hieronder de link naar het overzicht
Opgave gesteldheid inwoners 1807/1808
In 1807 en 1808 (inventaris nummers OSA 1623 en OSA 1513) zijn er lijsten gemaakt van de eigenaren en bewoners van de huizen. De complete lijst is mbv. de link te vinden. De beide lijsten zijn gecombineerd zodat er per huis te zien is wie de eigenaar was en wie de bewoner.
Haardstedenregisters.
Voor 1811 werden er om de 10 jaar lijsten gemaakt van de bewoners. Het doel van deze lijsten was het innen van belasting, het zogenoemde haardstedengeld. Grondslag hiervoor was het aantal paarden dat men nodig had om het land te bewerken. Een volle boer, dus met een groot erf had 4 of meer paarden. Een halve boer 2 paarden etc. Een kleine boerderij met 1 paard of minder werd een keuterij genoemd. Voor het beoefenen van een ambacht (wever, smid, timmerman, kleermaker, ...) was de aanslag 1 gulden. Dikwijls had een timmerman er ook nog een kleine boerderij bij, dan werd met aangeslagen voor de boerderij en daarboven "voor het ambt". De lijsten werden van 1742 om de 10 jaar opgemaakt tot 1804. Daarvoor zijn er nog lijsten van 1672 en van 1691/2/3/4.
De looprichting bij het opmaken van de registers was vaak dezelfde. Hierdoor kan de bewoning van een erf soms in kaart gebracht worden, maar het blijft een ingewikkelde puzzel.
Op deze site zullen de gezinnen gegeven worden zoals die in de haarsdstedenregsiters voorkomen.
Liberale Gift 1748/9
In 1748 en 1749 was er een speciale belastingheffing. De Liberale Gifte was een speciale heffing ten bedrage van 2% van het vermogen ter bestrijding van de extra defensiekosten t.g.v. een Franse inval in de Zuidelijke Nederlanden in de periode 1745-1747. Wie minder bezat dan 500 gulden, betaalde niet de heffing, maar was vrij om iets te geven, vandaar de naam. Er werd een lijst opgesteld van de "donateurs", maar in deze lijst worden ook vaak familieverhoudingen gegeven en bovendien deels medebewoners van het erf.
Gezinnen Lijst
Lijst met alle gezinnen zoals die voorkomen op de diverse Haarstedenregisters, volkstellingen etc.